Chiều 20-4, tại Hà Nội, Liên minh Đất đai (Landa) và Liên minh Truyền thông và Quyền của nhóm dễ bị thương tổn (RiM) công ty tọa đàm “Chính sách, luật pháp về đất đai”.

Chính sách quản lý đất đai hiện thời còn nhiều bất cập, chưa theo kịp vận tốc tạo ra thị thành Ảnh: tấn Thạnh

GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT), kiểm tra trong chuỗi hệ thống luật pháp về đất đai hiện thời có 3 lỗ hổng lớn. Thứ nhất, chúng ta vận hành hình thức công hữu đất đai trong cơ chế giễu hoạt động mua bán là cực kỳ khó. Bởi lẽ, chiếm hữu đất đai là công hữu nhưng lại phải xác nhận vận hành quyền sử dụng đất trên hoạt động mua bán nên chúng ta phải thay thế bằng quyền sử dụng đất.

Lỗ hổng thứ hai nằm ở cơ chế giễu nhà nước thu hồi đất và thực hành đền bù hỗ trợ tái định cư. Năm 1993, chúng ta dùng cơ chế giễu nhà nước thu hồi đất trong trường hợp thật cấp thiết để sử dụng vào mục tiêu quốc phòng – bình an, lợi ích nhà nước, lợi ích công cộng. Đây là một tiêu chí thu hồi đất “rất đẹp” nhưng vận dụng trong thực tiễn lại “lởm khởm” khi đã thu hồi với tất cả trường hợp, các dự án được duyệt y của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Đến năm 2003, lỗ hổng này đã được nỗ lực khắc phục. Đặc biệt, đã xác định rõ tiêu chí nào vì lợi ích nhà nước, trong đó không có chuyện dùng đất quốc phòng để kinh doanh mà chỉ được sử dụng trong mục tiêu bảo vệ giang sơn. Song, tới luật đất đai mới nhất vào năm 2013 lại vẫn sống sót thực tiễn là những dự án do nhà nước thu hồi đất thì khiếu kiện nhiều, còn những dự án do nhà đầu tư tự thương thảo thì thường chỉ đạt được thỏa thuận khoảng 70%-80%, phần còn lại người dân phát giá “trên trời” nên nhà đầu tư không chịu.

Lỗ hổng thứ ba, vietnam là một trong những nước có quyết định hành chính về đất đai “đẻ” ra tiền, quy mô càng lớn tiền càng nhiều. Đây là ngành ngọn cho nguy cơ tham nhũng và là cơ chế giễu không tốt.

“Sự thực mà nói, cái đích của việc quản lý đất đai là tạo hiệu quả cao về sử dụng đất nhưng Luật Đất đai 2013 đẩy mạnh sự nghiêm ngặt trong quản lý của nhà nước là không đúng. Nếu quản chặt tới mức người dân không cựa được thì sẽ không làm được gì cả” – ông Võ thổ lộ.

Cũng tại tọa đàm, TS Hoàng Xuân Lương, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu quyền nhân loại vùng dân tộc và miền núi, cho biết hiện thời, chế giễu độ đất đai cho các vùng dân tộc thiểu số khá bất cập, nhất là việc đồng bào dân tộc thiểu số đang càng ngày càng bị thu hẹp môi trường tồn tại. “Gốc tích của vấn đề này là Luật Đất đai 2013 chưa giải quyết được mối quan hệ lợi ích của người dân trong thuật ngữ chiếm hữu toàn dân. Nói chiếm hữu toàn dân nhưng trong giải quyết vấn đề chi tiết thì dân không có lợi ích. Khi giải quyết các vấn đề đất đai, nặng về giải quyết bổn phận của công ty, địa phương trong dự án lớn mà chưa quan tâm hàng đầu việc giải quyết cho người dân chuyển đổi sang một đời sống khác như thế nào” – ông Lương nêu.

Theo Thùy Dương

Người cần lao