Đây là thực trạng nhức nhói đang diễn ra tại thành thị Sơn La, thức giấc Sơn La, nơi có nhiều dự án trọng tâm đang được triển khai. Tình trạng này đã diễn ra trong thời kì dài, tại nhiều công trình. Tuy nhiên chính quyền địa phương vẫn còn thiếu quyết liệt trong xử lý dẫn đến ngày càng nhiều người dân vi phạm, cũng như tương tác đến việc triển khai xây đắp các dự án.

Vi phạm tràn lan

Tại khu vực được quy hoạch để xây đắp công trình hỗ trợ thoát lũ cho suối Nậm La tại khu Bôm Bai, bản Phiêng Hay, xã Chiềng Xôm, trong khoảng 2 bốn tuần nay người dân ào ạt dựng lên hàng chục ngôi nhà thô sơ. Những ngôi nhà có quy mô khoảng 20m2, tất cả được làm từ tre và gỗ, mái lợp bằng tôn hoặc tấm lợp fibrô-ximăng. Còn ngay cạnh đó, máy xúc được người dân thuê đang hoạt động hết công suất để khẩn hoang ruộng nước. Điều đáng nói, là những ngôi nhà và các thửa ruộng mới được khẩn hoang lại nằm ngay cạnh dòng chảy của lũ những năm trước, đơn lẻ còn có những ngôi nhà được dựng ngay gần cửa thoát lũ.

Ông Lò Văn Hường, người dân bản Phiêng Hay cho biết, lúc trước tại các khu vực mà người dân đang dựng nhà có năm đã bị ngập vì cửa thoát lũ nhỏ, nước về quá nhanh nên không chảy kịp. Biết là bị ngập như thế, nhưng người dân vẫn dựng nhà, đến khi nào nước lên cao thì chạy lũ.

Còn tại bản Giỏ, phường Chiềng, thành thị Sơn La, chỉ sau gần một bốn tuần nghe tin thức giấc Sơn La có chủ trương bàn giao khoảng 5ha đất cho một doanh nghiệp để xây đắp khu hành chính, kho dự trữ và cho đoàn tác dụng xuống khảo sát, đo đạc thì tại đây đã sinh ra hơn 20 công trình như bể chứa nước, tường bao và nhà đất. Nhưng hầu như các công trình này đều được xây bằng nguyên liệu kém chất lượng, chẳng thể sử dụng.

Theo ông Lò Văn Đỉnh, Chủ tịch Ủy ban dân chúng phường Chiềng Sinh, thành thị Sơn La, từ khi thức giấc Sơn La triển khai một số dự án trọng tâm, việc xảy ra xây đắp các công trình bất hợp pháp đã trở thành phổ thông. Đặc biệt là đối với các dự án Khu quy hoạch Trung tâm thể dục sport thức giấc Sơn La tại bản Thẳm và khu quy hoạch xây đắp Bệnh viện 550 giường tại bản Sẳng.

Theo thống kê, riêng 2 dự án này có đến 73 hộ vi phạm với gần 160 công trình vi phạm. Trong đó có 2 hộ xây nhiều nhất đến 12 công trình, cốt yếu là nhà và bể nước, có hộ xây đến 8 công trình hình trạng bể nước có dung tích mỗi bể từ một số chục m3 trở lên. Mặc dù chính quyền phường Chiềng Sinh đã kết hợp với các doanh nghiệp tác dụng xuống địa bàn lập biên bản xử lý nhiều lần đối với các hộ trên, nhưng vẫn chẳng thể dứt điểm được tình hình.

Cần xử lý triệt để

Khi triển khai các dự án trên địa bàn, thành thị Sơn La đã thành lập Ban chỉ huy nhằm theo dõi, quản lý dự án, thực hành phóng thích mặt bằng. Đặc biệt là đánh giá, kiểm soát việc bà con tự tiện xây đắp các công trình bất hợp pháp nằm trong khu quy hoạch dự án.

Tuy nhiên, đến thời điểm này tại một số dự án đang triển khai trên địa bàn thành thị Sơn La, việc xây đắp bất hợp pháp vẫn chưa kết thúc hoàn toàn, người dân vẫn tiếp tục xây đắp các công trình để chờ bồi hoàn. Ngoài ra, việc xử lý các công trình vi phạm vẫn chưa đích thực quyết liệt, đến nay mới doanh nghiệp cưỡng nhạo báng phá tháo dỡ với 14 công trình. Các công trình còn lại mới chỉ dừng lại ở việc xử lý hành chính. Điều này đã không tạo ra được sự răn đe cấp thiết để người dân không tái vi phạm.

Với những gì đang diễn ra tại thành thị Sơn La cho thấy, các công trình bất hợp pháp chờ bồi hoàn không được xử lý nghiêm và chưa đủ mạnh để giải quyết dứt điểm. Chính vì vậy, đã để lại hệ quả là việc xây đắp bất hợp pháp tràn lan như bây chừ. Vấn đề này đã gây ra sự vung phí tiền nong của người dân, nguồn lực của Nhà nước và tương tác đến tiến độ các dự án. Điều mà đáng lẽ ngay từ đầu đã không xảy ra nếu có sự giải quyết kịp thời của chính quyền địa phương.

Lý giải về vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND thành thị Sơn La Đỗ Văn Trụ cho biết, do một số hộ dân biết sai nhưng vẫn cố tình vi phạm, tranh thủ doanh nghiệp xây đắp ngoài giờ làm việc, thậm chí là cả đêm hôm. Mặt khác, do việc lập và triển khai chi tiết hóa các đồ án quy hoạch, triển khai các dự án được chuẩn y của các cấp, các ngành còn lừ đừ nên người dân đã lợi dụng thời kì kéo dài để xây đắp. Ngoài ra, thành thị Sơn La và các địa bàn để xảy ra tình trạng xây đắp bất hợp pháp cũng công nhận nghĩa vụ vì chưa thường xuyên thực hành việc đánh giá, dẫn đến việc không phát hiện, chặn đứng và xử lý kịp thời.

Đối với biện pháp xử lý các công trình vi phạm trong thời kì đến, ông Đỗ Văn Trụ, Phó Chủ tịch UBND thành thị Sơn La cho biết thêm, doanh nghiệp đã họp, thông tin đến tận người dân, đến cấp ủy, chính quyền cơ sở về chủ trương, quy hoạch để triển khai dự án. Tất cả những công trình tạo dựng trên đất nông nghiệp bất hợp pháp; không có giấy phép; xây đắp trong thời kì đang doanh nghiệp triển khai lập quy hoạch công khai, ban bố, cắm mốc quy hoạch, cũng như công việc thống kê, kiểm đếm thì toàn thể của cải này không được bồi hoàn, hỗ trợ. Thành phố Sơn La kiên quyết trong việc này, tạo sự công bằng giữa người thi hành và người không thi hành. Nhân dân phải tự tháo dỡ tháo dỡ, vận chuyển, trả lại mặt bằng cho đất quy hoạch để triển khai các dự án.

Theo Hữu Quyết

TTXVN