Đất công bị chiếm hữu dụng bất hợp pháp

Theo công bố của Sở Tài nguyên – Môi trường (TN-MT) TP.HCM, hiện đô thị có 746 khu đất chưa có pháp lý để sử dụng đất và được giao cho các cơ quan quốc gia quản lý.

Cụ thể, Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh nhà TP quản lý 110 khu đất; doanh nghiệp TNHH MTV phục vụ công ích quận, huyện quản lý 636 khu đất. Ngoài ra, đô thị còn có 224 khu đất công do các doanh nghiệp sử dụng đất khác đang quản lý sử dụng, cũng chưa có pháp lý sử dụng đất.

Trong số đất công này, nhiều khu đang bị sử dụng sai mục tiêu hoặc bỏ hoang gây phung phá. Thậm chí, có những nơi doanh nghiệp đã tự tiện “cắt” đất giao cho cán bộ, công chức. Nhiều nơi bị người dân chiếm hữu đất bất hợp pháp.

Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp hết hạn thuê đất hoặc sử dụng không đúng mục tiêu bị thu hồi đất nhưng đa số không thực thi quyết định thu hồi nên công việc thu hồi đất công bị kéo dài nhiều năm khiến chây ỳ, đùn đẩy nghĩa vụ mà không hiệp tác.

Đơn cử như khu đất có quy mô 1.700m² nằm trên mặt tiền đường Phạm Văn Đồng (quận 3) do Công ty Công nghiệp Sài Gòn TNHH MTV quản lý. Khu đất này đã bị bỏ hoang nhiều năm nay.

Hay khu đất rộng hơn 2.000m² nằm ở địa chỉ 360 Xa lộ Hà Nội (quận 9). Khu đất này được giao cho Công ty Colas thuê để làm nhà xưởng, vị trí kinh doanh nhưng khi đến thời hạn phải trả đất, doanh nghiệp này tự tiện cho một doanh nghiệp khác thuê lại.

Tương tự, khu đất của Tổng doanh nghiệp nông nghiệp Sài Gòn (Sagri) trên sổ sách quản lý có quy mô khoảng 6.600 ha, thế nhưng qua kiểm kê, ngày nay khu đất chỉ còn 550 ha…

Đáng lưu ý, trong năm 2016, TP.HCM đã lập thủ tục đấu giá, thu hồi 108 khu đất, với tổng quy mô hơn 213 ha nhưng đến nay mới thu hồi và thu nạp được 88 khu đất với quy mô hơn 204 ha, còn 21 khu đất với quy mô hơn 8,2 ha đang xử lý thu hồi để đem đấu giá, làm quỹ đất đối ứng cho các dự án hiệp tác công-tư.

Cũng trong năm này, Sở TN-MT đã 3 lần phát công văn đề xuất UBND 24 quận huyện thực hành công việc đánh giá, công bố rà soát. Đến nay, cơ quan này nhận được công bố của 21 quận huyện, còn quận 1, huyện Bình Chánh và Cần Giờ chưa có công bố chi tiết.

Sẽ thu hồi đất sử dụng sai mục tiêu

Nhằm nắm rõ thực trạng trên, mới đây, Phó Chủ tịch UBND TP Lê Văn Khoa đã chỉ huy Sở TN-MT kết hợp UBND quận huyện, Ban chỉ huy 09 (Sở Tài chính), các doanh nghiệp phục vụ công ích quận huyện phải tiếp tục thực hành việc rà soát, đánh giá.

Sau khi rà soát, các cơ quan này phải xác định trong số các khu đất được giao tạm bợ quản lý, giữ hộ, thì có bao nhiêu trường hợp khu đất đang sử dụng kinh doanh. Từ đó, Ban chỉ huy 09 tham vấn trình UBND TP ủy quyền cho các doanh nghiệp ký hiệp đồng thuê đất ngắn hạn hàng năm với Sở TN-MT, chỉ dẫn lập thủ tục đăng ký quyền sử dụng đất, ký hiệp đồng thuê đất theo quy định.

Về vấn đề này, ông Võ Công Lực, Giám đốc trọng tâm tạo ra quỹ đất TP.HCM công nhận, bây chừ đô thị có rất nhiều khu đất công bị bỏ hoang nhiều năm, cho các doanh nghiệp thuê nhưng lại sử dụng sai mục tiêu. Thậm chí, có những trường hợp lấn chiếm hữu xây đắp nhưng đến khi có quyết định thu hồi đất thì rất gian khổ. Nguyên nhân là do các doanh nghiệp này đùn đẩy nghĩa vụ, không chịu hiệp tác.

Đồng quan điểm với ông Lực, Giám đốc Sở TN-MT Nguyễn Toàn Thắng cũng cho biết, trước đó đã xuất hiện tình trạng giao đất không đúng thẩm quyền, dẫn đến có tình trạng người dân hoặc cán bộ công chức ở trong đó quá lâu; việc công ty di dời, xử lý các của cải trên đất theo quy định của luật pháp rất gian khổ khiến công việc thu hồi kéo dài.

Để thu hồi lại quỹ đất này, Sở Tài Chính TP.HCM nói rằng chủ trương là trong quá trình rà soát, nếu phát hiện quỹ đất công nào bị bỏ hoang, sử dụng sai mục tiêu, không hiệu quả thì đề xuất để thu hồi.

Với các quỹ đất thuộc thẩm quyền quản lý của Trung ương như doanh nghiệp lương thực, tổng doanh nghiệp thép… Sở sẽ công bố lên Bộ Tài chính làm việc với các cơ quan chủ đạo để có phương án thu hồi. Đối với các quỹ đất mà doanh nghiệp quản lý “cắt” giao cho cán bộ công chức ở nay quốc gia thu hồi nhưng nhiều doanh nghiệp cố tình không thực hành, đô thị đề xuất chuyển giao nguyên trạng về để xử lý theo quy định của luật pháp.

Liên quan đến tình trạng đất công sử dụng sai mục tiêu, tại buổi giám sát của Ban kinh tế ngân sách, HĐND TP.HCM về việc sử dụng đất công trên địa bàn mới diễn ra gần đây, nhiều chỉ đạo Sở, ngành đã kiến nghị phải thu hồi để tránh phung phá khoáng sản đất. Nhiều quan điểm cho rằng quỹ đất công phải được đem đấu giá, tạo nguồn vốn cho đô thị.

Theo Phan Diệu

Một trái đất