Vì sao ưu tiên làm đường bộ cao tốc?

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận chuyển Trương Quang Nghĩa đã thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ ký tờ trình Quốc hội công bố nghiên cứu tiền khả thi Dự án đầu tư xây đắp công trình đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông.

Theo quy hoạch phát hành mạng đường bộ cao tốc vn tới năm 2020 và tầm nhìn tới năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê chuẩn tại Quyết định số 326/QĐ-TTg ngày 1/3/2016, tuyến đường bộ cao tốc trên hành lang kinh tế Bắc – Nam kéo dài từ Lạng Sơn tới Cà Mau, dài 2.095km.

Ngoài các đoạn tuyến cao tốc đã và đang được đầu tư, Bộ Giao thông vận chuyển cho biết còn lại khoảng 1.372 km cần tiếp tục đầu tư với diện tích theo quy hoạch được duyệt y từ 4-6 làn xe.

Theo Bộ Giao thông vận chuyển, việc đầu tư xây đắp công trình đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông là cấp thiết và chẳng thể trì hoãn.

Lý do thứ nhất, Bộ Giao thông vận chuyển cho rằng, trong việc cải thiện năng lực cạnh tranh của nền kinh tế thì chuỗi hệ thống kết cấu hạ tầng nhập vai trò rất quan yếu. Tuy nhiên, theo công bố của Diễn đàn kinh tế nhân loại năm 2017, kiểm tra tới năm 2015, chỉ số kết cấu hạ tầng vn đứng ở địa điểm 79/138, trong đó lĩnh vực đường bộ có thứ hạng thấp nhất so với các loại hình khác.

Đối với lĩnh vực đường sắt, bên cạnh việc bằng vận sắp xếp nguồn lực để đầu tư năng lực của tuyến đường sắt hiện có, Bộ Giao thông vận chuyển đang hoàn chỉnh Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt vận tốc cao theo lãnh đạo của Chính phủ để trình Quốc hội ưng chuẩn chủ trương đầu tư. Tuy nhiên do tính đặc thù của đường sắt vận tốc cao như cần kinh phí đầu tư lớn, chưa làm chủ được kĩ nghệ, phải tập huấn nguồn nhân công… nên cần thực hành trong thời kì dài.

Hiện tại, trên hàng lang vận chuyển Bắc – Nam, Bộ Giao thông vận chuyển cho biết Quốc lộ 1 đang phụ trách căn bản khối lượng vận chuyển. Mặc dù Quốc lộ 1 đã được mở mang với diện tích 4 làn xe, tuy niên ngay từ bước trình chủ trương đầu tư đã xác định việc mở mang Quốc lộ 1 chỉ phục vụ được nhu cầu vận chuyển thời đoạn trước mắt (tới năm 2020).

Đến nay, một số đoạn lưu lượng liên lạc lớn đã quá chuyển vận, thường xảy ra ùn tắc và tai nạn liên lạc, khác lạ trong các dịp cao điểm. Ngoài ra, do tuyến Quốc lộ 1 đi qua nhiều khu đông dân cư nên chẳng thể nhập vai trò tuyến vận chuyển có năng lực thông hành lớn, vận tốc cao và an ninh.

Theo nghiên cứu của các công ty tham vấn quốc tế và trong nước, dự đoán tới năm 2020, nhu cầu hành khách, hàng hoá trên hành lang vận chuyển Bắc – Nam là 45,37 triệu hành khách/năm và 62,27 triệu tấn hàng hoá/năm.

Như vậy, tới năm 2020, nếu không xây đắp tuyến đường bộ cao tốc Bắc – Nam hoặc đường sắt vận tốc cao thì nhu cầu vận chuyển hành lang này sẽ vượt quá so với tổng năng lực của chuỗi hệ thống kết cấu liên lạc hiện chuyển vận khoảng 5,92 triệu hành khách/năm và 14,5 triệu tấn hàng, hoá/năm, Bộ Giao thông vận chuyển cho biết.

Trong khi đó, đường sắt vận tốc cao chưa thể triển khai trong thời đoạn từ nay tới năm 2025 do vây, việc đầu tư ngay tuyến đường bộ cao tốc để áp ứng nhu cầu vận chuyển là chẳng thể trì hoãn.

Chưa kể, theo Bộ này, về tài năng nguồn lực, để hoàn thành chuỗi hệ thống đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông đoạn Hà Nội – Tp.HCM, nhu cầu nguồn vốn để thông tuyến là khoảng hơn 10 tỷ USD, trong khi để thông tuyến đường sắt vận tốc cao Hà Nội – TP.HCM cần khoảng 50 tỷ USD.

“Công nghệ xây đắp và chế tác thiết bị trong nước chưa thể làm chủ cục bộ việc đầu tư xây đắp đường sắt vận tốc cao. Trong khi đó, các công ty trong nước hoàn toàn có thể làm chủ kĩ nghệ xây đắp đường bộ cao tốc”, Bộ Giao thông vận chuyển cho biết.

Phương án đầu tư cao tốc Bắc – Nam sẽ như thế nào?

Theo Bộ Giao thông vận chuyển, ngoài những đoạn cao tốc đã và đang đầu tư, công trình đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông sẽ có điểm đầu tại nút liên lạc Cao Bồ (điểm cuối đường cao tốc Cầu Giẽ – Ninh Bình) thực dân địa phận huyện Ý Yên, Nam Định và điểm cuối tại nút liên lạc Dầu Giây (điểm cuối đường cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây) thực dân địa phận huyện Thống Nhất, Đồng Nai.

Tổng chiều dài là khoảng 1.372 km (không bao gồm đoạn Đà Nẵng – Quảng Ngãi dài 127 km đang được đầu tư với diện tích 4 làn xe cao tốc); phương án vốn cần huy động 312.000 tỷ đồng. Vì dự án lớn nên không khả thi để kêu gọi đầu tư như một dự án độc nhất. Do vậy, Bộ Giao thông vận chuyển kiến nghị chia dự án thành 20 yếu tố.

Trong đó, thời đoạn 1 (2017-2025) sẽ ưu tiên đầu tư khoảng 713km, trong đó có 632km làm mới hoàn toàn với diện tích 4 làn xe, chia thành 8 dự án đầu tư theo cách thức PPP, loại giao kèo BOT ở các đoạn Mai Sơn (Ninh Bình) – Bãi Vọt (Hà Tĩnh) và đoạn Nha Trang (Khánh Hòa) – Dầu Giây (Đồng Nai).

3 dự án theo cách thức đầu tư công là để nâng diện tích từ 2 lên 4 làn xe ở các đoạn Cam Lộ (Quảng Trị) – La Sơn (Huế), đoạn La Sơn – Túy Loan (Đà Nẵng) và đoạn Cao Bồ – Mai Sơn, tổng chiều dài là 81km.

Từ năm 2021-2025 đầu tư khoảng 659km diện tích 4 làn xe, chia thành 9 dự án yếu tố thuộc các đoạn Bãi Vọt (Hà Tĩnh) – Cam Lộ (Quảng Trị) và Quảng Ngãi – Nha Trang (Khánh Hòa) theo cách thức PPP, loại giao kèo BOT.

Giai đoạn 2 (sau năm 2025) sẽ mở mang tuyến cao tốc Bắc – Nam theo diện tích ăn nhập với quy hoạch được duyệt y; căn cứ vào nhu cầu vận chuyển sẽ quyết định chi tiết thời điểm đầu tư, phương án đầu tư và nguồn vốn.

Theo N.Mạnh

Bizlive